Dood

verlies van voor een levend organisme typische levensfuncties, als groei en metabolisme

De dood is de toestand waarbij een voorheen levend organisme geen actieve levensfuncties meer vertoont:

  • „Wien de Goden liefhebben, nemen zij jong tot zich.”
Schilderij "The Garden of Death", Hugo Simberg (1906)
Informatie bij zusterprojecten:
artikel in Wikipedia
omschrijving in WikiWoordenboek
media bij Commons
  • Origineel in het Grieks:
    “ὅν οἱ θɛοὶ ϕίλοῦσίνἀ ροθνῄσκɛί νέος”
  • Bron: Menander, Δὶς Ἐξαπατῶν (Dis Exapatōn), fragment 4;
    ook: Plautus, Bacchiden, l, 817: "Quem di diligunt, Adolescens moritur."
  • Aanhaling(en): Willem Kloos over de jong gestorven dichter Jacques Perk in zijn beroemde inleiding tot de gedichten van Perk. Echo van de woorden van E.J. Potgieter en Bakhuizen van den Brink over de jong gestorven auteur Aarnout Drost. Deze zijn weer geënt op werk van Lord Byron (Don Juan) en Shakespeare (Hamlet).
  • „Heb geen angst voor de dood, want zolang wij er zijn is de dood er niet en als de dood er is zijn wij er niet meer.”
  • „Veracht de dood niet, maar sluit vriendschap met hem, omdat ook hij een van de dingen is, die de natuur wil.”
  • Origineel in het Latijn:
    “Mortem noli contemnere, sed laeto animo eam excipe ut quae unum sit eorum, quae natura vult.”
  • Bron: Marcus Aurelius, Meditationes, Liber IX
  • Aanhaling(en): Marcus Heitz, Oneirus, dodelijke vloek (Oneiros – Tödlicher Fluch), 2012, p. 16
  • „Hoe snel vallen wij van het niets in het niets terug.”
    variant: “Hoe snel vervallen we van niks tot niks.”
  • Origineel in het Latijn:
    “In nihil ab nihilo quam cito recidimus.”
  • Bron: Musisque Deoque 1495
  • Aanhaling(en): Encycliek Spe Salvi van paus Benedictus XVI d.d. 30 november 2007 (Nederlandse tekst); Alexander Smarius, De dood: twee opties – of drie, Mainzer Beobachter blog, 22 november 2023
  • Grafschrift van Lucius Scaterius Celer over de kortstondigheid van het leven (vanuit de aanname dat een mens vóór de conceptie en na de dood niet bestaat)
  • „Wie de mensen leert te sterven, leert ze te leven.”
  • Origineel in het Frans:
    “Qui apprendrait aux hommes à mourir, leur apprendrait à vivre.”
  • Bron: Michel de Montaigne, Essais (uitgave 1595), Livre I, Ch. 19
  • Aanhaling(en): Pieter Hoexum, Sterven is een kunst, Filosofie Magazine, nr. 2/2011.
  • „Ik wil dat de dood mij aantreft terwijl ik kool plant.”
  • [Het is onzeker waar de dood ons opwacht, laten we overal op de dood wachten. Het zich voorbereiden op de dood is het zich klaarmaken voor de vrijheid.] Wie geleerd heeft te sterven, heeft afgeleerd slaaf te zijn.”
  • Origineel in het Frans:
    “[Il est incertain où la mort nous attende, attendons-la partout. La préméditation de la mort est préméditation de la liberté.] Qui a appris à mourir, il a désappris à servir.”
  • Bron: Michel de Montaigne, Un seul remède, la préméditation de la mort , Essais (uitgave 1595), Livre I, Ch. 20, suite.
  • Aanhaling(en): Pieter Hoexum, Sterven is een kunst, Filosofie Magazine, nr. 2/2011.
  • „De dood van één mens is een tragedie; de dood van miljoenen slechts een statistiek.”
  • Origineel in het Duits:
    “Der Tod eines Menschen: das ist eine Katastrophe. Hunderttausend Tote: das ist eine Statistik!”
  • Bron: Kurt Tucholsky, Französischer Witz, 1932
  • Aanhaling(en): Vervreemding, verpaupering, ineenstorting, De Dagelijkse Standaard, 13 oktober 2013.
  • Vaak ten onrechte toegeschreven aan Stalin.
  • „Denkend aan de dood kan ik niet slapen,
    En niet slapend denk ik aan de dood.”
  • „De duif is dood.”
  • „Voetbal is geen zaak van leven en dood; het is veel belangrijker dan dat!”
  • „Voor de goed geordende geest is de dood tenslotte gewoon het volgende grote avontuur [...]”
  • Origineel in het Engels:
    “To the well-organized mind, death is but the next great adventure”
  • Bron: J.K. Rowling, Harry Potter and the Philosopher's Stone, 1997, p. 215; in het Nederlands vertaald: Harry Potter en de Steen der Wijzen, p. 219.
  • Aanhaling(en): Krista Mirjam Dijkerman, Dementie als grote schoonmaak, Expertisenewerk, Levensvragen en Ouderen, 2014.
  • Uitgesproken door Albus Dumbledore (in het Nederlands: Albus Perkamentus).
  • „Een mens is op zoek naar macht over zichzelf en anderen. Met dat doel verzamelt hij een bepaald soort kennis. Maar tegelijkertijd ontgaat hem het mysterie van de dood.”
  • „Het is hier interessant, er gebeurt zoveel, elke dag gaat er iemand dood!”
  • Bron: Renate Rubenstein, Nee heb je, Rubinstein BV, 2011, ISBN 9789054448860, p. 42.
  • Aanhaling(en): J.H. Donner, schrijversinfo.nl
  • Hein Donner over het verpleeghuis waar hij aan het eind van zijn leven in verbleef.
  • „De eerste dode in elke oorlog is het gezonde verstand.”
  • „Praten over de dood, dat is de dood niet.”
  • Bron: Warm, column van Koos van Zomeren in NRC Handelsblad, 24 april 1993. Gebundeld in Het eeuwige leven (1994)
  • Aanhaling(en): isoglosse.de, 9 april 2015
    In de Grote Van Dale als voorbeeldzin bij dood
  • „De dood dient dood te blijven. Stil, verdrietig en ongelooflijk doodstil. Ik wil de vogels weer horen fluiten op de begraafplaats. Ik wil het geknisper van boekettencellofaan, het zingen van hitparadeliederen en het scanderen van slogans niet meer horen. Ik wil dat de dood terugkeert naar wat zij behoort te zijn: gruwelijk, onbegrijpelijk en afschuwelijk.”
  • Sterven zonder nageslacht is al een dubbel sterven, maar een wereld achterlaten waarin je taal wordt uitgeroeid is het bitterste van alles.”
  • „De dood grenst aan onze geboorte, en onze wieg staat in het graf.”
  • Origineel in het Engels:
    “Death borders upon our birth, and our cradle stands in the grave.”
  • Bron: Joseph Hall, Epistles, Decade III, epistle 2
  • Aanhaling(en): Angst komt na de praalwagens, De Groene Amsterdammer, 16 december 2000
  • De vergankelijkheid van het leven is door de eeuwen heen in de dichtkunst altijd een belangrijk thema geweest.
  • „Is er koffie na de dood?”
  • Bron: Reclameslagzin die begin jaren 1990 werd gebruikt door AVVL
  • Aanhaling(en): Klachtenregen over leus "Is er koffie na de dood', NRC Handelsblad, 24 februari 1993
  • De leus riep vanwege de ten aanzien van de dood spottende en bagatelliserende toon erg veel negatieve reacties op.

Gedichten/songteksten

bewerken
  • „Zij zijn nu doden en zij wachten
    Na onherstelbare dagen en nachten,
    Wat aan de doden nog is gegeven:
    Een onverzoenlijke eeuwigheid.'”
  • „Maar als ik dood ben
    is 't eerste wat ik doe
    honderd jaar slapen
    want ik ben moe.”
  • „♫Dood ben ik pas als jij me bent vergeten.♫”
  • „♫ Of je christen, zen-boeddhist bent, islamiet of jood, er is leven, er is leven na de dood.
    Rij dus rustig door oranje en geef extra gas bij rood, er is leven, er is leven na de dood.
    Als je weg wilt uit Tirana, pak eens voor de gein de boot, er is leven, er is leven na de dood.
    Steek je snikkel zonder rubber in een hetero of een poot, er is leven, er is leven na de dood.♫”
  • „♫[...] ik ben nog niet aan doodgaan toe
    dat is wel het laatste wat ik doe.♫”
  • „♫ En als de klok luidt, het tijd is, ik zing voor de laatste keer
    Als ik daar lig, in vrede, zing deze dan nog een keer.
    En als de klok luidt, bouw dan een mooi feest voor mij
    Zo eentje die doorgaat, doorgaat voor altijd.
    Mocht ik heengaan, ergens, treur dan niet om mij
    Maar proost op het leven en treur niet om mij.♫”
  • Bron: 'Treur Niet (Ode Aan Het Leven), Diggy Dex en JW Roy, september 2015
  • Aanhaling(en): Treur niet (Ode aan het leven), huisvanbelle.nl, 1 oktober 2015

Zie ook

bewerken