William Shakespeare

William Shakespeare (1564 - 1616) was een Engels toneelschrijver en dichter..

William Shakespeare

Wikipedia

Coriolanus

• „De natuur leert de dieren hun vrienden onderscheiden.”

• Origineel in het Engels:
  “Nature teaches beasts to know their friends.”
• Bron: The Tragedy of Coriolanus, Act II, scene 1. Rome. A public place
• Aanhaling(en): Haarlems Dagblad, 25 januari 1958
• Uitgesproken door Sicinius.

The Tempest (De storm) (1611)

• „Van dezelfde stof zijn wij als onze dromen; en ons kleine leven is door de slaap omringd”

• Origineel in het Engels:
  “We are such stuff As dreams are made on; and our little life is rounded with a sleep.”
• Bron: Prospero in The Tempest, Act IV, scene 1, Before Prospero's Cell
• Aanhaling(en): Alfons van Impe, Shakespeare, ook nog filosoof?: een inleiding in zijn denken, Garant, 1999, ISBN 9789053509074, p. 113. Met vertalingen van Willy Courteaux.
• Context: De oude magiër Prospero heeft net ter ere van de geliefden Miranda en Ferdinand een feestelijk visioen opgeroepen, als hij zich plots herinnert dat Caliban het op zijn leven gemunt heeft, Hij laat de geesten snel verdwijnen en vergelijkt de ‘acteurs’ van het spel dat ze juist hebben bewonderd met mensen, van wie het leven ook even snel kan zijn afgelopen.

Driekoningenavond

• „Als muziek het voedsel der liefde is, speel dan verder.”

• Origineel in het Engels:
  “If music be the food of love, play on.”
• Bron: Twelfth Night, Act I, scene 1
• Aanhaling(en): Carla van Raay, Lust, Meulenhoff Boekerij B.V., 2012, ISBN 9789047511106, p. 201.
• Context: In het land van Illyria is hertog Orsino hopeloos verliefd op de mooie Lady Olivia en kwijnt weg voor haar. Hij weigert te jagen en beveelt zijn muzikanten om hem te vermaken, terwijl hij nadenkt over zijn verlangen naar Olivia.

Hamlet

• „Er is iets rot in onze Deense staat.”

• Origineel in het Engels:
  “Something is rotten in the state of Denmark.”
• Bron: The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark, Act 1, scene 4, The platform.
  
• Aanhaling(en): P. de Waard, Hoe rot is de staat der Denen?, 19 september 2013.
• Uitgesproken door Marcellus.

• „Er is meer tussen hemel en aarde dan wij vermoeden, Horatio, of kunnen dromen.”

• Origineel in het Engels:
  “There are more things in heaven and earth, Horatio, [Than are dreamt of in your philosophy]”
• Bron: The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark, Act II, scene 5. Another part of the platform.
  (NL) Jan Jonk: In hemel en in aarde is veel meer dan uw wijsgerigheid vermoedt, Horatio.
• Aanhaling(en): Roel Jansen, Jorge Horacio Zorreguieta, NRC Handelsblad, 18 januari 2001.
  David Papineau, Filosofie - Gids voor de wereld van het kritische denken, ISBN 978-90-8998-592-7, 2015, p. 19
• Uitgesproken door Hamlet.

• „[...] er is goed noch kwaad dat niet door het denken tot stand wordt gebracht.”

• Origineel in het Engels:
  “[...] there is nothing either good or bad, but thinking makes it so.”
• Bron: (EN) The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark, Act II, scene 2, A room in the castle.
• Aanhaling(en): Kai-Maduro, Verander je denken en je verandert je leven, Plazilla, 2014.
• Uitgesproken door Hamlet.

• „To be or not to be, that is the question.”

• Bron: The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark, Act III, scene 1, A room in the castle.
  (Nl) Willy Courteaux: Te zijn of niet te zijn, dat is de vraag
• Aanhaling(en): Riens Meijer, To be, or not to be: that is the question, ManagementPro, 6 december 2014.
• Betekenis: "Te zijn of niet te zijn, dat is de kwestie" wordt ook vertaald als "...dat is de vraag/...daar gaat het om/...dat is het probleem", en andere varianten,. maar wordt in Nederlandstalige contexten vooral in het Engels aangehaald.
  Context: Het is de eerste regel van de beroemde monoloog waarin de protagonist Hamlet zelfmoord overweegt om te ontsnappen uit de situatie waarin hij zich bevindt.
  Zie ook het Wikipedia-artikel To be or not to be voor verdere analyse.

• „De rest is stilte.”

• Origineel in het Engels:
  “The rest is silence.”
• Bron: William Shakespeare, Hamlet.
• Aanhaling(en): Arend Evenhuis, Prins Sikkeneur zei het al: de rest is stilte, Trouw, 7 maart 204.
• De laatste woorden van Prins Hamlet.

• „Beknoptheid is de ziel van de wijsheid.”

• Origineel in het Engels:
  “Brevity is the soul of wit.”
• Bron: William Shakespeare, Hamlet, Act II, Scene II
• Aanhaling(en): Pascal Teeuwen, Perioperative Care in Colorectal Surgery, 2012, p. 138
• Geparodieerd door Dorothy Parker als "Brevity is the soul of Lingerie".

Hendrik IV (toneelstuk)

• „Voorzichtigheid is het betere deel van moed.”

• Origineel in het Engels:
  “The better part of valour is discretion [...]”
• Bron: The First Part of King Henry the Fourth, Act V, scene 4. Another Part of the Field.
• Aanhaling(en): Steven de Jong, We hebben kapiteins nodig omdat we van nature Schettino’s zijn, NRC, 19 januari 2012.

Julius Caesar

• „Lafaards sterven vele malen voor ze doodgaan. De dappere proeft de smaak van de dood maar één keer.”

• Origineel in het Engels:
  “Cowards die many times before their deaths; The valiant never taste of death but once.”
• Bron: The Tragedy of Julius Ceasar (unsourced edition), Act II
• Aanhaling(en): Steven de Jong, We hebben kapiteins nodig omdat we van nature Schettino’s zijn, NRC, 19 januari 2012.

Koning Jan

• „Het is de vloek der koningen door slaven omringd te zijn, die hunne opwelling als een bevel beschouwen [...]”

• Origineel in het :
  “It is the curse of kings to be attended. By slaves that take their humours for a warrant [...]”
• Bron: The Life and Death of King John, ACT IV, scene 2
• Aanhaling(en): Koning Johan - Een geschiedkundig tooneelspel van William Shakespeare., De Gids, jaargang 34, P.N. van Kampen & zoon Amsterdam, 1870, p. 60.

Leer om leer

• „"Onze twijfels zijn onze verraders die ons vaak het goede dat wij konden winnen, laten verliezen door de vrees voor de poging."”

• Origineel in het Engels:
  “Our doubts are traitors and make us lose the good we oft might win by fearing to attempt.”
• Bron: (EN) Measure, for Measure, Act I, scene 5
• Aanhaling(en): Hilde Helsen, ongedateerd.

Macbeth

• „Was het gedaan als het gedaan is, dan was 't goed, als 't vlug gedaan werd.”

• Origineel in het Engels:
  “If it were done when 'tis done, then 'twere well it were done quickly.”
• Bron: (EN) Macbeth, ACT I, scene 7
  (NL) Willy Courteaux, William Shakespeare Verzameld werk
• Aanhaling(en): Eleanor Brown, Op weg naar huis, Meulenhoff Boekerij B.V., 2011, ISBN 9789460927720, p. 7.
• Context: Macbeth beraamt een moord op Duncan om, zoals de heksen voorspeld hebben, zelf koning te worden. Hij wil dat het vlug gedaan wordt en hem succes brengt.

• „Het leven is een zwervend schaduwbeeld,
  Een arme speler, die op het toneel
  Zijn uurtje praalt en raast, en dan verdwijnt.
  Het is een sprookje, door een gek verteld,
  Vol dolheid en rumoer, dat niets beduidt.”

• Origineel in het Engels:
  “Life's but a walking shadow, a poor player
  That struts and frets his hour upon the stage,
  And then is heard no more. It is a tale
  Told by an idiot, full of sound and fury,
  Signifying nothing.”
• Bron: (EN) Macbeth, Act V, Scene 5
  (NL) Willy Courteaux, William Shakespeare Verzameld werk
• Aanhaling(en): De 11e Avond van het Woord: over gekte en waanzin, Theater Aan Het Vrijthof, over een voorstelling op 10 april 2015.
• Context: Het leger van Macduff nadert door het woud het kasteel Dunsinane, waarmee de voorspelling van de heksen uitkomt. Macbeth beseft dat zijn laatste uur is aangebroken.

Naar het u bevalt

• „He that wants money, means, and content is without three good friends.”

• Bron: As You Like It, Act III, scene 2
• Aanhaling(en): Weblog van Peter de Jonge over filosofie
• Betekenis: Iemand die geen inkomsten, kapitaal en plezier in het leven heeft, mist 3 goede vrienden.
  Context: Maakt deel uit van een filosofisch gesprek tussen een schaapsherder (Corin) en een clown (Touchstone).

• „Hoe bitter is het in het geluk te kijken door de ogen van een ander.”

• Origineel in het Engels:
  “But, O, how bitter a thing it is to look into happiness through another man's eyes!”
• Bron: Act V, scene 2
• Aanhaling(en): Barlaeus Gymnasium - De naald van Cleopatra, Brakkegrond, 8 februari 2014.
• Context: Woorden gesproken door Orlando als zijn broer gaat trouwen met Alinea, een meisje waar Orlando zelf verliefd op is. Niettemin gunt hij zijn broer zijn geluk.

• „De dwaas denkt dat hij wijs is, maar de wijze weet zich een dwaas.”

• Origineel in het Engels:
  “The fool doth think he is wise, but the wise man knows himself to be a fool.”
• Bron: Act V, scene 1
• Aanhaling(en): Domheid, dood en erotische extase - Capita selecta uit De theologie van de domheid, De Gids, jaargang 170, Balans Amsterdam, 2007, p. 256.
• Context: Touchstone, de hofnar, hoort de jonge William, die verliefd is op Audrey, uit en vraagt of hij wijs is. William zegt dat hij dat is, waarna Touchstone hem dit antwoord geeft.

Othello

• „Ik ben degene die u komt vertellen dat de moor en uw dochter het beest met de twee ruggen aan het maken zijn.”

• Origineel in het Engels:
  “I am one, sir, that comes to tell you your daughter and the Moor are now making the beast with two backs”
• Bron: Act I, scene 1;
  (NL) Othello, Shakespearevertalingen.
• Aanhaling(en): Het beest met de twee ruggen. Deel 1., Weblog van Marc De Coster, 30 augustus 2006.
• Context: Deze woorden worden uitgesproken door de schurk van het stuk, Jago. Hij maakt 's nachts met veel kabaal senator Brabantio wakker; als die aan zijn raam verschijnt en vraagt wie hem op dit late uur uit zijn slaap haalt, antwoordt Jago dat hij hem komt vertellen dat zijn dochter Desdemona er met generaal Othello, de moor, vandoor is, en dat die nu bezig is haar als een zwarte ram te bespringen.
  "Het beest met de twee ruggen" is ook aangehaald als de titel van een roman van Maria Stahlie (juni 1998, ISBN 9789057132377).

Romeo en Julia

• „Wat zegt een naam? Zou niet een roos, wanneer
  Ze anders heette, even lieflijk ruiken?”
  variant: “Wat ligt er in een naam?
  Het ding dat roos genoemd wordt zou, al droeg 't
  Een andre naam, toch even lieflijk geuren.”

• Origineel in het Engels:
  “What's in a name? That which we call a rose
  By any other name would smell as sweet;”
• Bron: Romeo and Juliet, Act II, Scene 2
• Aanhaling(en): Vrouwelijke orkanen zijn dodelijker, NOS, 3 juni 2014.
• Aangehaalde vertaling van Gerrit Komrij (1984), variant van Willy Courteaux (1965). Context: Tijdens de beroemde balkonscène, terwijl Romeo haar beneden in het donker afluistert, beklaagt Juliet zich erover dat Romeo de naam van de Montagues draagt, en dus de vijand is van haar familie, de Capulets.

Sonnetten

• „Vernieuw, mijn zoete Liefde toch uw kracht”

• Origineel in het Engels:
  “Sweet love renew thy force”
• Bron: Sonnet 56
• Aanhaling(en): Sonnet 56, Het Buro, ongedateerd.

• „Zal ik je vergelijken met een zomerdag?”

• Origineel in het Engels:
  “Shall I compare thee to a summer's day?”
• Bron: Sonnet 18
• Aanhaling(en): Doe maar, dicht maar,
• Volgens analisten richt de spreker zich tot een mannelijke persoon, niet tot een vrouw. In de volgende regel wordt gesteld dat de aangesprokene "mooier en lieflijker" is dan een dag in de zomer.

Over Shakespeare

• „Shakespeare was, en dat is ongebruikelijk voor een toneelschrijver, aandeelhouder van zijn theater. Hij had dus recht op een deel van de winst, de voornaamste reden dat hij zo rijk is geworden. Het kapotslaan van de aardewerken geldpotjes moet hem als muziek in de oren hebben geklonken.”

• Origineel in het Engels:
  “Unusually for a playwright, Shakespeare himself was a shareholder in The Globe, entitled to a percentage of its profits, it's one of the reasons he became so rich. So the smashing open of money boxes, like these ones, must have been a happy sound for him.”
• Bron: Snacking through Shakespeare: A Theatre Goer's Fork, Transcript - Shakespeare's Restless World - Programme 3, BBC,
• Aanhaling(en): Loek Zonneveld, De vork die uit de skybox viel, De Groene Amsterdammer, 13 april 2016
• Bij de reconstructie van Shakespeare's Globe-theater werd onder andere een nog intact geldbakje van aardewerk gevonden. Dit soort potjes waar het entreegeld in ging werden na afloop van een voorstelling altijd stukgelagen.