Mens

De mens of (wetenschappelijke naam) Homo sapiens (Latijn: verstandige of wijze mens) is een tweevoetige primatensoort uit de familie Hominidae; mensen zijn sociaal van aard en bedreven in het gebruik van communicatiemiddelen voor zelfexpressie, uitwisseling van ideeën en organisatie:

Vitruviusman van Leonardo da Vinci, ca. 1490.

• „Want er bestaat nu eenmaal niets ongelukkigers dan de mens van alles wat er op aarde ademt en rondkruipt.”

• Origineel in het Oudgrieks:
  “Οὐ μὲν γάρ τί πού ἐστιν ὀϊζυρώτερον ἀνδρὸς
  πάντων, ὅσσά τε γαῖαν ἔπι πνείει τε καὶ ἕρπει.”
• Bron: Homeros, Ιλιάς (Ilias), 17.446-447
• Aanhaling(en): De huilende paarden van Achilles, ShakingZen.nl, 24 januari 2016
• Bedenking van Zeus wanneer hij de twee paarden van Patroklos zag wenen om zijn dood.
• Aangehaald in de vertaling van Imme Dros.

• „De mens is de droom van een schaduw.”

• Origineel in het Oudgrieks:
  “σκιᾶς ὄναρ ἄνθρωπος.”
• Bron: Pindaros, Pythische Oden, 446 v.Chr., VIII, p. 162-163, regel 95-98
• Aanhaling(en): Kees Fens, Rehabilitatie van de schaduw, de Volkskrant, 20 april 2001

• „Uit hout zo krom als dat waarvan de mens gemaakt is, kan niets worden getimmerd dat helemaal recht is.”

• Origineel in het Duits:
  “[A]us so krummem Holze, als woraus der Mensch gemacht ist, kann nichts ganz Gerades gezimmert werden. Nur die Annäherung zu dieser Idee ist uns von der Natur auferlegt.”
• Bron: Immanuel Kant, Idee zu einer allgemeinen Geschichte in weltbürgerlicher Absicht, 1784 (Akademie-Ausgabe, vol. VIII, p. 23)
• Aanhaling(en): Raymond van den Boogaard, Moeten we niet zelf goden worden?, De Groene Amsterdammer, 8 januari 2020

• „De dood van één mens is een tragedie; de dood van miljoenen slechts een statistiek.”

• Origineel in het Duits:
  “Darauf sagt ein Diplomat vom Quai d’Orsay: «Der Krieg? Ich kann das nicht so schrecklich finden! Der Tod eines Menschen: das ist eine Katastrophe. Hunderttausend Tote: das ist eine Statistik!”
• Bron: Kurt Tucholsky, Französischer Witz, 1932
• Aanhaling(en): Vervreemding, verpaupering, ineenstorting, De Dagelijkse Standaard, 13 oktober 2013.
• Vaak ten onrechte toegeschreven aan Stalin

• „De meeste mensen zijn meer tot grote daden in staat dan tot goede.”

• Origineel in het Frans:
  “La plupart des hommes sont plus capables de grandes actions que de bonnes.”
• Bron: Montesquieu, Pensées diverses
• Aanhaling(en): Kroonprinses Beatrix opende Zweedse Rode Kruis-ziekenhuis te Zierikzee, Zierikzeesche Nieuwsbode, 13 mei 1957, p. 1 (kader rechtsonder).
• In dit essay, dat een zeker pessimisme ten aanzien van de mens uitdraagt, betoogt Montesquieu dat het in de maatschappij eerder om status en aanzien gaat dan om wat werkelijk in moreel opzicht goed is.

• „De mens wordt vrij geboren, en overal is hij in de boeien.”

• Origineel in het Frans:
  “L’homme est né libre, et partout il est dans les fers.”
• Bron: Jean-Jacques Rousseau, Du Contrat Social, Chapitre I (1762)
• Aanhaling(en): Harry Peer, Solidariteit, Solidariteit.nl, 2012.

• „Mensen zijn even gelukkig als ze besluiten te zijn.”

• Origineel in het Engels:
  “Folks are usually about as happy as they make their minds up to be.”
• Bron: Abraham Lincoln, zoals aangehaald in (EN) Orison Marden, How to Get What You Want, Thomas Y. Crowell Company, 1917, p. 74; datum en plaats van de uitspraak zelf niet bekend
• Aanhaling(en): Je hebt twee koeien, aadverbaast.wordpress.com, 27 augustus 2008
• Vaak onjuist aangehaald als "I have found that most people are about as happy as they make up their minds to be." of "People are just as happy as they make up their minds to be."

• „De mens is niet alleen het meest individuele wezen op de aarde — hij is ook het meest sociale.”

• Origineel in het Frans:
  “Nous avons dit que l’homme n’est pas seulement l’être le plus individuel de la terre, — il en est encore le plus social.”
• Bron: Michail Bakoenin, Fédéralisme, socialisme et antithéologismse 1868.
  Nederlandse vertaling: Michail Bakoenin, Over anarchisme, staat en dictatuur; Hoofdstuk 2.
• Aanhaling(en): Geert van den Bossche, De spiegel van de macht: politiek-theoretische visies op de staat; Hoofdstuk 11; 2002.

• „[...] ondanks alles, omdat ik nog steeds aan de innerlijke goedheid van den mens geloof.”

• Bron: Anne Frank, Het Achterhuis, zaterdag 15 juli 1944.
• Aanhaling(en): Op zoek naar werkelijke inspiratie voor uw managementteam? Laat Anne Frank u daarbij helpen!, Ortho Consult, ongedateerd.

• „De mens is een uitvinding waarvan de archeologie van ons denken gemakkelijk de jonge datum kan aantonen. En misschien ook het naderend einde. Als die dispositie [die de mens mogelijk maakte] mocht komen te verdwijnen zoals zij ook ooit verschenen is, dan mogen we wedden dat de mens zal worden uitgewist, zoals een gezicht in het zand aan de rand van de zee.”

• Origineel in het Frans:
  “[...] l'homme est une invention dont l'archéologie de notre pensée montre aisément la date récente et peut-être la fin prochaine, l'homme va disparaître. Si ces dispositions venaient à disparaître comme elles sont apparues, [...] alors on peut bien parier que l'homme s'effacerait, comme à la limite de la mer un visage de sable.”
• Bron: Michel Foucault, Les Mot et les choses. Une archéologie des sciences humaines , 1966 (slotzinnen)
• Aanhaling(en): Ger Groot, Foucault, Michel, nrcboeken.nl

• „Een mens verliest niet graag iets, ook al is het maar 'n aansteker, 'n bril of 'pen. Kun je nagaan wat er gebeurt als hij een mens verliest.”

• Bron: Toon Hermans, Verliezen, gedicht
• Aanhaling(en): Typisch Toon. Over multitalent Toon Hermans, Museum het Domein, p. 62
  Ontdekt of gevonden?, condoleanceregister.nl

• „De mens is het enige dier dat bloost of daar reden toe heeft.”

• Origineel in het Engels:
  “Man is the Only Animal that Blushes. Or needs to.”
• Bron: Mark Twain, Following the Equator, 1897.
• Aanhaling(en): Michael A. Jawer, Marc S. Micozzi, Welk gevoelenstype ben jij: kies de therapie die bij je past, Gottmer Uitgevers Groep, 2012, ISBN 9789401300735.

• „Op politiek gebied zie je dat de mens weinig ten goede verandert. In mijn laatste boek heb ik het in dat verband over de Griekse legeraanvoerder en historicus Thucydides. Als je hem leest zie je allerlei politieke, strategische en militaire overwegingen die heel erg lijken op wat wij nu doen. Ook bij Homerus kun je dat lezen. Als je de karakters uit die werken bestudeert, zie je dat de mensen toen al het zelfde waren als tegenwoordig. Ze bezaten dezelfde eerzucht, wraakzucht en mededogen. Ik wil er alleen maar mee zeggen dat in die paar duizend jaar de mens totaal niet veranderd is. Dat is ook geen wonder. Het is een veel te korte tijd.”

• Bron: Jan Terlouw in Jan Terlouw: ‘De Mens is absurd’ (1), historien.nl, 22 januari 2012
• Aanhaling(en): Paul Prillevitz, Rancuneuze gif van een VVD-senator, historien.nl, 4 april 2012

• „Er is niets geringers dan een mens en iets beters is er niet.”

• Bron: Hans Andreus, De sonnetten van de kleine waanzin, 1957, sonnet 39
• Aanhaling(en): Rob Schouten, Hoe laat is 't aan den tijd, 2012

Zie ook

• Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
• Mannen
• Vrouwen