Max Havelaar
boek uit 1860 van Multatuli dat misstanden op koffieplantages in Nederlands-Indië aanklaagt, met grote invloed op de Nederlandse koloniale politiek
Max Havelaar, of De koffieveilingen der Nederlandse Handelmaatschappij is een boek van Eduard Douwes Dekker uit 1860, dat hij schreef onder het pseudoniem Multatuli:
Losse passages uit het boek
- „Ik ben makelaar in koffie, en woon op de Lauriergracht, no. 37.”
- Aanhaling(en): Kader Abdolah, De kraai, uitg. De Geus, Breda, 2011, ISBN 9789059651234, p.5 (openingszin).
- De openingszin van Max Havelaar.
- „Ik zeg: waarheid en gezond verstand, en hier blijf ik bij. Voor de Schrift maak ik natuurlijk een uitzondering.”
- Aanhaling(en): Guus Luijters, Hertaalde Havelaar is een ramp, NRC, 10 februari 2010.
- Droogstoppel over literatuur.
- „Oh God, er is geen god.”
- Aanhaling(en): Joris Stuurop, 2 maart jarig: Eduard Douwes Dekker (Multatuli), IsGeschiedenis, 2 maart 2012.
- Laatste regel uit "Het gebed van de onwetende".
- „(tegen Stern) "Genoeg, mijn beste Stern! Ik Max Havelaar, neem de pen op ...!" [...] (tegen Droogstoppel) "Halt ellendig product van vuile geldzucht en godslasterlijke femelarij! Ik heb u geschapen ... ge zijt opgegroeid tot een monster van mijn eigen maaksel: stik in koffie en verdwijn!”
- Aanhaling(en): Multatuli - Max Havelaar door A.Flatua, weetnet.nl, 12 mei 2011.
Barbertje
- Het Nederlandse gezegde "Barbertje moet hangen" is gebaseerd op een foutieve interpretatie van deze dialoog. Barbertje was niet de dader, maar het (vermeende) slachtoffer.
- Gerechtsdienaar: „Mynheer de rechter, daar is de man die Barbertje vermoord heeft.”
- Rechter: „Die man moet hangen. Hoe heeft hy dat aangelegd?”
- Gerechtsdienaar: „Hy heeft haar in kleine stukjes gesneden, en ingezouten.”
- Rechter: „Daaraan heeft hy zeer verkeerd gedaan. Hy moet hangen.”
- Bron: Multatuli, Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandse handelsmaatschappij
- Aangehaald in: Barbertje moet hangen,
Over Max Havelaar bewerken
- „[...] het is geen roman. 't Is eene geschiedenis. 't Is eene memorie van grieven, 't Is eene aanklagt, 't Is eene sommatie.”
- Bron: Auteur Eduard Douwes Dekker in een brief aan tekstbezorger Jacob van Lennep, die naar Dekkers mening niet goed te werk was gegaan bij het herschrijven van de tekst.
- Aanhaling(en): Aanklacht van Multatuli nog steeds actueel, bijzonderecollecties.uva.nl, 7 december 2009
Jan Alfred Theo Rock, Gaston Franssen, Femke Essink, Literatuur in de wereld: handboek moderne letterkunde, 2013, p. 77 - Het stoorde Dekker dat men Max Havelaar enkele waardeerde zonder er ook politieke consequenties aan te verbinden.
- „De lezer neemt het boek ter hand en de dubbele titel valt hem in het oog: een eigennaam / handelstransacties; anders gezegd; een mens / een zaak.”
- Bron: Brandt Corstius, 100 jaar Max Havelaar: essays over Multatuli, in: 100 jaar Max Havelaar: essays over Multatuli, 1962, p. 72
- Aanhaling(en): A.L. Sötemann, De structuur van Max Havelaar, 1966, p. 18