Gebruiker:Hansmuller/Spinoza: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
links en zo |
wikibooks:nl: link |
||
Regel 1:
Uit de [[nl:wikibooks:Spinoza_Ethica|''Ethica'']] (1678) van [[w:nl:Baruch Spinoza|Spinoza]]:
* Wie inziet dat alles uit de "goddelijke" natuur voortkomt en volgens eeuwige natuurwetten en regels gebeurt, zal proberen om '''''goed te doen en blij te zijn''''' (Latijn: ''bene agere et laetari''). [[
* Maar liefde en edelmoedigheid, en niet wapens, veroveren de harten. [[
* Wie verstandig leeft is vrijer in een gemeenschap waar hij zich aan algemene regels houdt, dan in de eenzaamheid waar hij eigen baas is. [[
* Naarmate de (menselijke) geest alles als noodzakelijk begrijpt, is zijn macht over emoties des te sterker en lijdt hij minder onder de emoties. [[
* De menselijke geest kan niet helemaal met het lichaam vernietigd worden, er blijft altijd iets eeuwigs over. [[
* Het geluk is niet de beloning voor de deugd, maar de deugd zelf. We zijn niet blij met de deugd omdat we onze neigingen kunnen bedwingen. Het is net andersom: omdat we blij zijn met de deugd, kunnen we onze neigingen de baas. [[
* Als we ons voorstellen dat iemand zich verheugt op iets wat maar één persoon kan bezitten, zullen we proberen te verhinderen dat hij het krijgt. (!) [[
* De drie voornaamste emoties zijn:
** Begeerte (Latijn: ''Cupiditas'', verlangen, behoefte, zelfbehoud) is het wezen zelf van de mens, voor zover een gevoel (Latijn: affectio) dat wezen aanzet om iets te doen.
** Blijdschap (Latijn: ''Laetitia'') is de overgang van een mens van een kleinere naar een grotere volmaaktheid (dus je wordt beter).
** Droefheid (Latijn: ''Tristitia'') is de overgang van een mens van een grotere naar een kleinere volmaaktheid (dus je gaat erop achteruit). [[
* Voor zover de mensen het verstand volgen, moeten ze wel altijd bij elkaar passen/het eens worden. [[
* Het hoogste goed voor wie de deugd nastreeft is voor iedereen hetzelfde en daarom kan iedereen daar blij om zijn. [[
* Liefde en verlangen kunnen te sterk zijn. [[
* Wie leeft volgens het verstand probeert zoveel mogelijk de haat, woede en minachting die hij van anderen ondervindt, met liefde en edelmoedigheid te vergelden. [[
* Gevoelens van hoop en vrees kunnen op zichzelf beschouwd niet goed zijn. [[
* Een vrije mens denkt nergens minder aan dan aan zijn dood. Zijn wijsheid bestaat eruit, het leven te overdenken en niet de dood. [[
* In dit leven is verbetering van het verstand het nuttigst en het grootste geluk van de mens. Gelukzaligheid is niets anders dan de gemoedsrust die uit de intuïtieve kennis van "God" voortkomt. [[
* Omdat alles wat de mens veroorzaakt noodzakelijk goed moet zijn, kan de mens alleen iets slechts overkomen door uitwendige oorzaken, want de mens is een deel van de hele natuur. De menselijke natuur moet gehoorzamen aan haar wetten en zich op zowat oneindig veel manieren aanpassen.[[
* ... een particulier mist de draagkracht om iedereen die dat nodig heeft te helpen. Ook is een enkel mens niet in staat om met iedereen bevriend te zijn. Daarom is de armenzorg een zaak voor de gehele maatschappij en van algemeen belang. [[nl:wikibooks:Spinoza_Ethica/Deel_4#Aanhangsel_en_Samenvatting|Deel 4 aanhangsel hoofdstuk 17]]
* Wat het huwelijk betreft: dit is zeker verstandig als het seksuele verlangen niet alleen door uiterlijk wordt opgewekt, maar ook door de behoefte om kinderen te krijgen en verstandig op te voeden. En verder als de liefde van man en vrouw niet alleen komt door het uiterlijk maar vooral door de vrijheid van de ziel. [[
* (Lichaam en bewustzijn (geest) horen bij elkaar, er is geen tweedeling:) "God" heeft een voorstelling van het menselijk bewustzijn, net als van het menselijk lichaam. Het verband tussen de voorstelling van het bewustzijn en het bewustzijn zelf, is hetzelfde als tussen het bewustzijn en het menselijk lichaam.
|