Leopold von Ranke

Leopold von Ranke (21 december 1795 - 23 mei 1886) was een Duits historicus.

• „Men heeft de geschiedenis de taak toegekend het verleden te beoordelen, de tijdgenoten beter in te lichten ten voordele van toekomstige jaren: zo'n hoge doelstelling streeft de huidige poging niet na: zij dient slechts om te tonen hoe het eigenlijk gebeurde.”
  variant: “Men heeft aan de historicus de taak opgedragen om het verleden te beoordelen, en om in de huidige tijd ten behoeve van het heden lessen te leren. Maar zoiets doe ik niet: de historicus wil enkel laten zien hoe het eigenlijk geweest is.”

Leopold von Ranke (1875)

Wikipedia

• Origineel in het Duits:
  “Man hat der Historie das Amt, die Vergangenheit zu richten, die Mitwelt zum Nutzen zukünftiger Jahre zu belehren, beigemessen: so hoher Aemter unterwindet sich gegenwärtiger Versuch nicht: er will blos zeigen, wie es eigentlich gewesen.”
• Bron: Leopold von Ranke, Geschichte der romanischen und germanischen Völker von 1494 bis 1514, Leipzig, 1824.
• Aanhaling(en): Edwin Marshall, "Een ongekende elite. De opkomst van een gekleurde elite in koloniaal Suriname (1800-1863)" in: Academic Journal of Suriname, 2017, nr. 1, p. 755 (eerste vertaalvariant); Marc van Dijk, Trots zijn op Holland en Michiel de Ruyter, Trouw, 30 januari 2015 (tweede vertaalvariant)
• Dit citaat wordt vaak aangehaald om de realistische opvatting van de geschiedwetenschap te illustreren en het (doorgaans niet langer als haalbaar beschouwde) objectiviteitsideaal.

• „Ik wenste mijzelf als het ware op te lossen en alleen de dingen te laten spreken en de machtige krachten te laten verschijnen.”

• Origineel in het Duits:
  “Ich wünschte mein Selbst gleichsam auszulöschen, und nur die Dinge reden, die mächtigen Kräfte erscheinen zu lassen, die im Laufe der Jahrhunderte mit- und durcheinander entsprungen und erstarkt nunmehr gegeneinander aufstanden und in einen Kampf gerieten.”
• Bron: Leopold von Ranke, Englische Geschichte, vornehmlich im sechszehnten und siebzehnten Jahrhundert, vol. 2, 1860, p. 3
• Aanhaling(en): Manuel Stoffers, Het nerveuze tijdperk en zijn historici. De opkomst van de mentaliteitsgeschiedenis in Duitsland 1889-1915, doctoraal proefschrift, Universiteit Maastricht, 2007, p. 176

• „Elk tijdperk staat onmiddellijk voor God, en zijn waarde berust niet op wat er later uit voortvloeit, maar ligt in zijn eigen bestaan.”

• Origineel in het Duits:
  “Jede Epoche ist unmittelbar zu Gott, und ihr Wert beruht gar nicht auf dem, was aus ihr hervorgeht, sondern in ihrer Existenz selbst, in ihrem Eigenen selbst.”
• Bron: Leopold von Ranke, "Über die Epochen der neueren Geschichte. Vorträge dem Könige Maxmillian II. von Bayern im Herbst 1854 zu Berchtesgaden gehalten. Vortrag vom 25. September 1854" in: Historisch-kritische Ausgabe, eds. Theodor Schieder en Helmut Berding, 1971, p. 60
• Aanhaling(en): Michiel Leezenberg en Gerard de Vries, Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen, 2017, p. 176
• Met het idee dat elke periode op zichzelf moest worden beschouwd in haar bijzonderheid, zette von Ranke zich af tegen wie, zoals Hegel, over geschiedenis dacht in het schema van een vooraf bepaalde ontwikkelingslijn.