Jan Sierhuis
Nederlands kunstschilder (1928–2023)
Jan Sierhuis (Amsterdam, 12 december 1928) is een Nederlandse schilder..
Citaten van Jan Sierhuis - chronologisch
bewerkenCitaten, voor 2000
bewerken- „Ik wil werken en nog een beetje genieten, ondanks al die rotzooi om me heen.”
- Bron: Bibeb, interview met Jan Sierhuis, in Vrij Nederland, 4 december 1976
- Aanhaling(en): Roos Menkhorst & Adinda Akkermans, Bibeb: biechtmoeder van Nederland
- Sierhuis doelde op alle maatschappelijke ellende, strijd en ongelijkheid van die jaren
- „Een van de mensen waar ik altijd een waanzinnig goed contact mee heb gehad is [Willem] Sandberg. Die hoeft geen fratsen te maken, die is zichzelf.”
- Bron: Bibeb, interview met Jan Sierhuis, in Vrij Nederland, 4 december 1976
- Aanhaling(en): ''Jan Sierhuis, Kunst op locatie, AMC],
- Twee jaar na deze opmerking schilderde Sierhuis een portret van Willem Sandberg in 1978; het was ook Sandbergen die Sierhuis' werk al in een vroeg stadium aankocht voor het Stedelijk Museum, Amsterdam
- „Toch geloof ik, dat mijn werk wel degelijk met schilderkunstige tradities te maken heeft.”
- Bron: William Rothuizen, Jan Sierhuis, uitgeverij De Toorts, Haarlem, 1987 ISBN 9060205359
- Aanhaling(en): Claartje de Loor, 'De expressionistische schilderijen van Jan Sierhuis, een eerste kennismaking', in Ons Erfdeel, jaargang 31, p. 237
- Sierhuis zag zichzelf niet als COBRA-kunstenaar; zijn inspiratiebron was het wat oudere Duitse Expressionisme
- „Zonder figuratie heb ik eigenlijk nooit precies geweten waar ik het over moest hebben. Ook al werd het nogal abstract, ik moest altijd een kapstok hebben, een houvast. Het leven is voor mij die kapstok. Van daaruit schilder ik. Nooit vanuit een formalisme of vanuit een theorie.”
- Bron: William Rothuizen, Jan Sierhuis, uitgeverij De Toorts, Haarlem, 1987 ISBN
- Aanhaling(en): 'Jan Sierhuis', op website Scheltema boek
Citaten, vanaf 2000
bewerken- „Hij [Bert Schierbeek] heeft die prachtige tekst geschreven bij dingen van mij, 'komt Jan langs'. Ik was op een avond bij hem langs gegaan om hem tekeningen te laten zien waar ik mee bezig was. Het waren geen affe tekeningen [..] Ik zei zoiets als 'beginsels'. [..] een paar dagen later kwam hij dus ineens met die tekst, en daar stond alles in, precies zoals ik het gezegd had. Nee, niet eens precies zoals ik het gezegd had, er stond wat ik had willen zeggen. Dat kon ie.”
- Bron: Wouter van Heiningen, 'Komt Jan langs / Dichter op verzoek', op website Zichtbaar alleen – een blog over poëzie, maart 2017
- Aanhaling(en): Jan Sierhuis, Raster, deel 76, p. 48, 1996; ISBN 90 234 1395 4
- De schrijver en de schilder raakten samen aan de praat met de nodige flessen wijn; ondanks dat kwam er een samenhangende tekst van Bert Schierbeek uit, met name gefocust op Sierhuis' zijn opmerking 'beginselen'
- „Ik kan je moeilijk vertellen wat dat boek 'Ik' [van Bert Schierbeek] voor mij betekende. Het was enorm beeldend. Het waren woorden die beelden opriepen, en die beelden konden dan ook weer andere woorden zijn. Ik wist toen al wel dat zoiets bestond, dat bijvoorbeeld Franse schrijvers zulke dingen met de taal hadden gedaan, maar in het Nederlands bestond dat niet, dat iemand zoiets opschreef, zo'n enorme monoloog tegen zichzelf.”
- Bron: Jan Sierhuis, 'Komt Jan langs', in Raster, deel 76, p. 49, 1996; ISBN 90 234 1395 4
- Aanhaling(en): anonieme redacteur, 'Jan Sierhuis - Komt Jan langs', in Raster, deel 76, p. 49, 1996
- Sierhuis las veel en intensief; literatuur was een belangrijke voeding voor hem. Schierbeek declameerde vaak recente stukken tekst uit zijn boek 'Ik' op de avonden van de COBRA-kunstenaars, waar Sierhuis ook vaak was
Citaten uit interview-reeks met Carla Bogaards, voorjaar 2005
- In de aangehaalde interviews met Carla Bogaards kijkt Jan Sierhuis terug op zijn kunstenaarschap
- „Ik wilde dieper dan Cobra ging; alleen “mooie” dingetjes zijn niks voor mij. Wat ik bij Munch zo mooi vond … iemand komt een huyis uit rennen met zúlke grote ogen van angst. Hij schilderde over wat hij gezien of gehoord had. [..] Ik was expressionist.”
- Kort na de oorlog trok Sierhuis in Amsterdam veel op met de latere Cobra-kunstenaars Karel Appel, Corneille en Constant Nieuwenhuis, maar hij exposeerde bewust niet met hen omdat hij een andere kunst voorstond waarin wèl mensen aanwezig waren
- „In de schilderkunst zoek je datgene op wat je het beste ligt. Bij mij waren dat [Kees] van Dongen, Emile Nolde, de grondlegger van het Duitse expressionisme, en Edward Munch [..] Dat getormenteerde, dat schilderkunstige lag mijn enorm [..] Expressionisten schilderen meer met energie, dat vond ik prachtig”
- Sierhuis zag de kunst van kunstenaars als Matisse en Picasso als kunst met meer overwogenheid, met een zekere dosis intellect gemaakt; hoewel hij de Guernica van Picasso enorm bewonderde
- „Het licht in de bomen te zien, het licht te zien veranderen in het landschap, de natuurgeluiden te horen en dan uren buiten te zitten en te kijken en te schilderen, dat is prachtig! De zon die draait en een schaduw die zich langzaam ontwikkelt in eem boom, [..] dat geeft hele bijzondere effecten.”
- Aanhaling(en): p. 114
- In 2005 wilde Sierhuis weer landschappen gaan schilderen; ook vroeger had hij al stadsgezichten en landschappen geschilderd; daarna kwam vooral de mens centraal te staan in zijn werk
- „Zonder kunst [..] is de maatschappij een barbaarse wildernis.. Zonder cultuur is er niks. We worden er dagelijks mee geconfronteerd. Er bestaat geen citruspers of broodrooster waar geen vormgever aan te pas is gekomen. Alles wat je om je heen ziet aan auto's, meubels, [..] is beïnvloed door de kunst en de cultuur. Zonder dat heeft de maatschappij helemaal geen gezicht.”
- Aanhaling(en): p. 158
- „Een schilderij maken vergt een enorme geestelijke inspanning, [..] Als je op zo'n persoonlijke manier schildert zoals ik het doe, kan niemand je vertellen hoe het eruit moet zien, ik weet het zelf niet eens precies. En in je scheppingsroes is het bijna onmogelijk om objectief te zijn.”
- Aanhaling(en): p. 170
- „De lijnvoering van mijn tekeningen is vergelijkbaar met het handschrift van een schoonschrijver, met dikke en dunne lijnen – hard en zacht. Tekenen is niet zo agressief [als schilderen], tekenen is lyriek [..] Luisteren naar het gevoel in je vingers is te vergelijken met de instinctmatigheid die je ook bij muziek hebt. [..] In mijn tekeningen ben ik zo vrij, en zo dicht bij mezelf.”
- Aanhaling(en): p. 195
- Bron: Jan Sierhuis, interviews, 2005
- Aanhaling(en): Carla Bogaards Jan Sierhuis – een leven voor de schilderkunst, uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2006, p. 114; ISBN, pp. 63-195
- „De Flamenco bevat alles van het leven.”
- Bron: Jan Sierhuis, documentaire Jan Sierhuis Zelfportret, regie: Marte Visser, 2017
- Aanhaling(en): Filmhuis Gouda: 'Jan Sierhuis Zelfportret', in Filmhuis Gouda, december 2017
- Sierhuis bezat zelf een zomerhuis in Spanje; daar raakte de flamenco hem (evenals zijn schildervriend Martineau) en werd zo een belangrijke inspiratie voor zijn schilderkunst
- „Rembrandt vind ik op drie manieren een meester: als tekenaar, als etser en als schilder. George Hendrik Breitner vind ik ook erg goed. En verder bewonder ik Kees van Dongen, met wie ik later bevriend ben geraakt, Picasso, die ik in Parijs heb ontmoet en natuurlijk Appel, Corneille, Constant, Lucebert, Martineau..”
- Bron: Nick Muller, 'Kunstenaar Jan Sierhuis: 'Wie niet geïnteresseerd is in politiek is een domoor', in HP/De Tijd, 29 juni, 2018
- Aanhaling(en): Nick Muller, 'Jan Sierhuis, wie niet..', in Zelfportretten, 2 juli 2018
- Ondanks de rij van Nederlandse COBRA-kunstenaars die Sierhuis hier noemde rekent hij zichzelf niet tot de COBRA als kunststroming
- „Ik heb het meest geleerd van het kijken naar andere kunstenaars. In de oorlog [1940-1945] had je veel kunstenaars die op straat stonden te schilderen. Dan schilderde iemand bijvoorbeeld het water in de Oudezijds Achterburgwal en dan dacht ik: aha, zo doet hij dat, en dan probeerde ik dat na te doen bij mijn eigen schilderijtjes. Zo ben ik begonnen met schilderen.”
- Bron: Nick Muller, 'Kunstenaar Jan Sierhuis: 'Wie niet geïnteresseerd is in politiek is een domoor', in HP/De Tijd, 29 juni, 2018
- Aanhaling(en): Nick Muller, 'Jan Sierhuis, wie niet..', in Zelfportretten, 2 juli 2018
- Sierhuis woonde tijdens de Duitse bezetting in de Valkenburgerstraat te Amsterdam, middenin de joodse buurt
- „Ik heb weleens vrij snel een paar schilderijen geschilderd omdat ik dringend geld nodig had, maar die waren niet zo best. Op een gegeven moment zag ik dat ze op de veiling kwamen. Ik dacht: godverdomme, die dingen wil ik niet verkocht hebben. [..] Dus ik heb die veilingmeester opgebeld en gezegd: 'Ik zie dat jullie vier doekies van me veilen, maar die zijn vals.' 'Weet u dat honderd procent zeker?', vroeg hij aan de telefoon. 'Honderd procent', zei ik. En toen zijn ze vernietigd.”
- Bron: Nick Muller, 'Kunstenaar Jan Sierhuis: 'Wie niet geïnteresseerd is in politiek is een domoor', in HP/De Tijd, 29 juni, 2018
- Aanhaling(en): Nick Muller, 'Jan Sierhuis, wie niet..', in Zelfportretten, 2 juli 2018
Citaten, ongedateerd
bewerken- „Ik ben een vrij barokke figuur. Dat is op mijn schilderijen terug te vinden in het handschrift. Dat speelt een grote rol. Ik gebruik een soort innerlijke beeldtaal die vooral gestimuleerd wordt doordat ik een soort fantasiewereld zoek, waarin je een vervreemding ziet van de dingen.”
- Bron: 'Jan Sierhuis / the artist', website The Artists
- Aanhaling(en): 'Jan Sierhuis', website Artetc.nl
- In dit citaat herkent Sierhuis zelf een benoembare relatie tussen zijn werk en de dagelijkse werkelijkheid, via de vervreemding ervan
- „Ik geef toe dat mijn werk moeilijk te traceren is, moeilijk te plaatsen. En daar komt bij dat het expressieve in de Nederlandse kunst nooit zulke hoge ogen heeft gegooid.”
- Bron: 'Jan Sierhuis / the artist', website The Artists
- Aanhaling(en): 'Jan Sierhuis', website Artetc.nl
- COBRA was wel degelijk tot het expressieve te rekenen, maar zelf zag Sierhuis zich niet als een Cobra-kunstenaar
Citaten over Jan Sierhuis - chronologisch
bewerken- „Na toen jaar sta ik weer in je werkplaats, en heb meteen het gevoel, je hebt een sprong gemaakt. Vroeger de driftige chaos die ons omringt en soms overweldigt, nu, de chaos bedwongen; mens en ding vinden plaats en vorm in een groter geheel maar blijven bewogen [..] Geluk met die sprong.”
- Bron: Willem Sandberg, tekst in expositiecatalogus van het Stedelijk Museum, Amsterdam, 1971
- Aanhaling(en): Jan Sierhuis- Amsterdamse Kunstschilder, een 'oefenfilm' van Ali Karacabay, 1988-89
- Sandberg nam het werk van Sierhuis al vanaf c. 1949 mee in allerlei buitenlandse tentoonstellingen van Nederlandse eigentijdse kunst en kende daardoor zijn vroege werk goed. Hier beschrijft hij zijn ontwikkeling in 10 jaar schilderen: 1950 - 1960
- „Als men in Amsterdam / een republiek ergens in Noord- Europa / geboren is in 1928 / op 21 december / en men heet / Sierhuis Johannes Alphonsus / dan is men een schilder . . [..] . . Zeer zeker, er is veel uit de tijd / maar Jan zit er in.”
- Bron: Gerrit Kouwenaar, gedicht 'Jan Sierhuis', na 1962
- Aanhaling(en): Carla Bogaards Jan Sierhuis – een leven voor de schilderkunst, uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2006, p. 77 ISBN
- Gerrit Kouwenaar had al in 1962 een gedicht over Jan Sierhuis geschreven, maar heeft dit later alsnog omgewerkt naar de versie van dit citaat
- „De ratio [in het werk van Sierhuis] gaat niet verloren maar krijgt niet meer de plaats van een doordacht proces. Overwegingen en aandrift gaan weer samen en betekenen tijdens het ontstaan van het werk vaak een geven en veel terugnemen en vervolgens opnieuw bepalen. Het coloriet getuigt van die interne dialoog in vaak overvloedige rijkdom.”
- Bron: Wim Beeren, Jan Sierhuis : werk uit de jaren '60, uitgave van Gallery Delaive, 1990; ISBN 90-73392-02-0
- Aanhaling(en): Josje de Baat, 'Jan Sierhuis', website Jos Art Wieringen
- Wim Beeren focust hier op het vroegere, uitbundig kleurige werk van Sierhuis, tot aan 1960
- „Sierhuis is een bewonderaar van Breitner en Rembrandt en dat betekent dus, dat hij een Amsterdamse schilder is; hij heeft een directe, stevige toets die in beweging gebracht wordt door sentiment.”
- Bron: Rudi Fuchs, Jan Sierhuis 65 jaar, Eindhoven Airport & Kempen Uitgevers, 1993; ISBN 9789074271486
- Aanhaling(en): 'Jan Sierhuis (geb. 1928)', op website Paol&Co
- Bovendien schilderde Sierhuis in zijn vroege jaren veel Amsterdamse historische motieven zoals de Westerkerk
- „Toen Jan Sierhuis begon te schilderen, hadden de kunstenaars van de informele kunst de schilderkunst losgewrikt uit de contouren van de tekening en uit het mozaïek van de compositie. [..] In de loop der jaren heeft hij niet als een blinde rondgelopen: figuren keerden terug, vaak bizar als planten en ook de anekdote – maar zijn bedding is altijd de informele inspiratie gebleven en in die bedding heeft zijn hand steeds het instinct gevolgd en heeft zijn scherpe oog nauwkeurig opgemerkt wat het schilderij wilde, in de bewegingen van zijn ontstaan.”
- Bron: Rudi Fuchs, Jan Sierhuis 65 jaar, Eindhoven Airport & Kempen Uitgevers, 1993; ISBN 9789074271486
- Aanhaling(en): 'Jan Sierhuis', website galerie Sous-terre, 2021
- Rudi Fuchs benadrukt in dit citaat de niet-figuratieve kant van de schilderkunst van Sierhuis
- „Komt Jan langs / en zegt / zie je / ik heb tekeningen / dwz. / geen tekeningen / maar meer / Aanloopsels / zie je / wanneer ik dan later / wel of niet / iets doe. daarom kom ik langs / omdat ik dacht / misschien / als je er naar kijkt / naar de beginselen / zou men kunnen zeggen / kun je er iets mee doen / omdat het beginsels zijn / niet af / met alles wat er in zit. niet af. omdat ik weet / wat de afbrokkeling is. / er is eigenlijk / niks gaaf.”
- Bron: Jan Sierhuis, 'Komt Jan langs', in Raster, deel 76, p. 50, 1996; ISBN 90 234 1395 4
- Aanhaling(en): Wouter van Heiningen, 'Komt Jan langs / Dichter op verzoek', op website Zichtbaar alleen – een blog over poëzie, maart 2017
- Bert Schierbeek schreef deze tekst na een nachtelijk bezoek van Jan Sierhuis die hem wat schetsen liet zien en daarbij het woord 'beginselen' liet vallen
- „Als je gevraagd wordt om een gedicht te maken voor Jan, dan denk je natuurlijk aan Jan's lievelingsgedicht: Sonnet van Jan Homan over Kees van Dongen, dat Jan heel vaak aan iedereen heeft voorgedragen.”
- Bron: Tessa van der Voort, tijdens opening, expositie van Jan Sierhuis in het Cobramuseum, Amstelveen, 9 juni 2018
- Aanhaling(en): 'Expositie Jan Sierhuis - 2018', op website Amstelveenweb, juni 2018
- Hedy d'Ancona openende de tentoonstelling en had Tessa van der Voort gevraagd om als vertegenwoordigster uit de vaste vriendenkring van Sierhuis een gedicht te willen maken.
Externe links
bewerken- biografische gegevens, op website El Flamenco
- documentaire 'Jan Sierhuis- Amsterdamse Kunstschilder', door Ali Karacabay, 1988-89